Yok hayatim sIkIcI, yapacak isim yok, aman depresyondayim derken Turkiye'den dondugumden beri pek hizli bir hayat yasiyorum. Neredeyse eski hayatimi ozleyecegim!
Su kisa surede Amerika'dan konuk agirladik, yaklasik 15 ise basvurdum, J. ile Roma'da ikinci evlilik yildonumumuzu kutladik, kendime bir etek diktim, 1-2 seminere katildim, ha bir de arada evden cikmaksizin10 gun hasta yattim. Neyse, 10 gundur Isvec'teyiz. Galiba sondan baslamak en iyisi..
J. ile bastan kararlastirdigimiz uzere Noelleri onun ailesi ile geciriyoruz. Aslinda yaza kadar olan surecte tek uzun tatilimiz Noel tatili bu nedenle beraber baska birseyler yapabilmeyi cok isterdim. J. benimle yaz tatilinin bir kismini aile sorunlarimla ugrasmak uzere Antep'te gecirdigi icin biraz da kendimi borclu hissettim ve J.'nin esi dostu akrabasi kim varsa herkesi gik demeden onunla birlikte ziyaret ettim-bugun biraz gik hatta gak dedim ama bu sayilmasin lutfen :) Herneyse, aslinda bu benim icin de super bir kulturel gozlem olanagi sagladi. Mesela, "Iskandinavya", "Avrupa" hatta "Hristiyan alemi" olarak yekpare olarak gorulen seyler Noel konusunda dahi aslinda hic de homojen degil- Galiba yine Amerika'yi yeniden kesfettim! :)
J.'nin ailesi evlilikler ve kulturler konusunda habire karistirmis: Annesi Danimarkali, babasi Amerikali ve Yahudi ve kizkardesi de bir Isvecli ile evli. Bu resmin bir tarafina beni yerlestirme isini size birakiyorum! Baba zaten 19 yil once vefat etmis odugundan aile daha cok Danimarka ve Isvec geleneklerini uyguluyor.
Isveclilerin ve hatta Danimarkalilarin neredeyse hepsi Noel'i aile ile yilbasini ise arkadaslariyla kutluyorlar. Biz Turkler genelde farki pek bilmiyoruz. Mesela hediye vermek aslinda bir Noel gelenegi; yilbasinda hediye vermek diye birsey yok Avrupa ya da Amerika'da. Noel arefesinde, yani 24'unu 25'ine baglayan gece tum aile bir araya gelip yemek yiyor- Amerikalilar ve kimi Avrupa ulkelerinde ise bu tarih 25 Aralik, arefe degil gununde Noel'i kutluyorlar. Isvec orneginde bu yemek tum gun suruyor ve hem ogle hem de aksam yemegini kapsiyor. Danimarka'da Noel yemegi, yani aksam yemegi, ordek. Isvecliler ise domuz yiyorlar. Her iki ulkede de tabii masalar deniz urunlerinin binbir turu ile doseniyor. En buyuk hit ise Ingilizcesi "herring" olan (Zargan "ringa" diyor) baligin tursusu-"pickled herring". Bunun hardalli, dereotlu vs cesitlerini bayila bayila yiyorlar. Ben ayip olmasin diye iki senedir dereotlu versiyonuna isinma turlari yapiyorum. Ama bir restauranta gider de ismarlar miyim? Asla!
Isvec'te de Danimarka'da da yemek sirasinda"snaps" adini verdikleri alkol orani gayet yuksek ickiler iciyorlar- nasil diyeyim, herbiri sanki votka gibi. Ama Isvecliler snaps'larini icmeden once "drinking songs" yani "icki sarkilari" soyluyorlar. Bu sarkilar sadece bu snapslara ozgu (mesela sunun gibi). Danimarkalilar ise Isvecliler gibi sarkilar soylemeseler de Noel agacinin etrafinda dans ediyorlar (ornek)- Isvec'te de bu yok. Yine sadece Isvec'te olan bir gelenek ise onyillardir saat 15:00 civarinda yemege ara verip izledikleri "Noel gunu Disney"i. Bildigimiz cizgifilm yani. Bu yaklasik 30-40 dakika kadar suruyor. Komik olan asla kacirmiyorlar! Hem de hicbiri!! Her iki ulkede de ortak olan en onemli ve beni her seferinde cok sasirtan sey ise geleneklerine olan muazzam bagliliklari...
Biz tabii tum bu kulturel cesitliligin ortasinda Noel aksami Isvec+Danimarka (J.'nin ve kizkardesinin esinin ailesi ile birlikte), ertesi gun J.nin arkadaslarinin ailesine yaptigimiz ziyarette safi Isvec ve bir sonraki gun Kopenhag'da J.'nin annesinin akrabalari ile yapilan bulusmada Danimarka usulu takildik. Malmö-Kopenhag arasi yarim saatlik kopruden kulturleri astik. Vee...Ve bir de Noel Baba geldi! Onu da sonra anlatirim ;)
